Wie is Job?

‘Van jongsaf aan rapte ik en schreef ik liedjes. Met muziek bezig zijn, was voor mij meer dan een hobby, het was een noodzaak. Ik zal veertien-vijftien zij geweest toen ik vaak naar het park ging om onder het genot van een jointje liedteksten te schrijven. Het duurde niet lang of ik was de hele dag stoned, van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat. Ik raakte behoorlijk afhankelijk van dat spul (wiet). Ik herinner me dat ik een keer heel paniekerig en verdrietig was, toen ik een zakje wiet was kwijtgeraakt dat ik net gekocht had. Tot overmaat van ramp was de coffeeshop al dicht. Op dat moment voelde ik “dit is niet oké.” En toen moest het gokken nog beginnen.’  

‘Op mijn 18de begon ik ook met pokeren. Het duurde niet lang of het werd een obsessie voor me. Ik vond het een geweldig spel, en kon er gewoon niet mee stoppen. Ik pokerde zowel online als offline. Online is echt een ander verhaal: je kunt mensen niet aankijken en het spel is veel sneller. In het casino speel je elke vijf minuten een hand, online doe je dat elke tien seconden. Online speelde ik soms wel tien uur achter elkaar door: tussendoor even snel boodschappen doen en hop spelen maar weer. Ik kon er gewoon niet mee stoppen. Dat haalde de kwaliteit van mijn spel ook naar beneden. Ik was er zwaar verslaafd aan.’

‘Ook op school (Havo) was ik vaak stoned. Ik ben daarom ook een paar keer geschorst. In de brugklas rookte ik nog niet, ik deed toen super mijn best, het tweede jaar deed ik een beetje mijn best en daarna helemaal niets meer. Behalve voor mijn eindexamen. Voor mijn gevoel moest ik dat halen, ik had dus niet overal schijt aan. Ook niet toen ik steeds meer begon te gokken. Dat heb ik misschien wel meegekregen van de calvinistisch-Hollandse cultuur van mijn moeder.’

‘Om te kunnen gokken, “leende” ik de creditcard van mijn broer. In een jaar tijd heb ik zijn hele tegoed op een online pokersite opgemaakt. Mijn broer was in eerste instantie laaiend toen hij dat ontdekte, maar daarna heeft hij het gelaten voor wat het was. Ik vermoed dat dat ook zo was, omdat mijn moeder het door mij opgenomen bedrag aan hem terugbetaalde. Zelf blokkeerde ik de gebeurtenis totaal. Totdat het tweeënhalf jaar geleden, tijdens opname in een kliniek, allemaal weer bij me naar boven kwam. Het geeft wel aan hoe obsessief ik toen gokte en hoe weinig controle ik over mijn gedrag had. Tot drie zomers geleden was ik elke dag in het casino te vinden, om te pokeren. Omdat ik niet verloor, maakte ik geen schulden, ik verdiende er zelfs wat mee.’

‘De combinatie van blowen en pokeren nekte me uiteindelijk. Ik zonderde me van alles en iedereen af. Op aandringen van mijn toenmalige vriendin probeerde ik met behulp van ambulante hulpverlening te stoppen. Als dat onverhoopt niet zou lukken, dan zou ik, zo beloofde ik haar, naar de verslavingskliniek gaan. Ik ben haar daar nog steeds dankbaar voor. Eenmaal in de kliniek werd ik bang, zo bang was ik nog nooit geweest. Ik vond het idee om een maand lang opgesloten te worden met allemaal onbekende mensen verschrikkelijk.’

‘Door je van niets en niemand iets aan te trekken, richt je grote relationele schade aan. Ik heb er veel vriendschappen door verloren. Op bezoek in de kliniek zeiden mijn moeder en broer dat als ik zou doorgaan met gokken, dat we dan onherroepelijk steeds verder uit elkaar zouden gaan groeien. Dankzij hele goede behandelaren in de kliniek die me binnenstebuiten keerden, wat met veel emotie gepaard ging, leerde ik om naar mezelf te kijken en is mijn relatie met mensen die me dierbaar zijn geleidelijk verbeterd.’

‘Vijftien jaar verslaving waren evenzoveel jaren van obsessief gedrag, onrust, stress, en het niet nakomen van verplichtingen. Ik kon niet in de spiegel kijken. In de kliniek voer ik gesprekken over mijn familie, over vroeger, en over dingen die ik voor mezelf geblokkeerd had.’ ‘Afkicken is niet iets wat je alleen kan doen, het Twaalfstappenplan is wat mij betreft onmisbaar. Je zit in een groep, met voorleeskaarten, je leest iets uit een boek van de organisatie, en dan ga je ervaringen “sharen.” Iedereen vertelt waar hij mee zit, over zijn verslaving, zijn herstel, wat het allemaal met zich mee brengt en waar hij tegenaan loopt. Bij GA mag je niet op elkaar reageren. Wat ik best lastig vind, is dat ik er niet van houd om met mensen in een kringetje te zitten.’

‘Ik gokte minder, als ik bezig was met muziek, blowde of veel uitging met meisjes. Daarentegen, vooral toen ik pas net in Amsterdam woonde, waren er ook maanden dat ik alleen maar aan het gokken was. Om dat te financieren, deed ik vaak een beroep op mijn ouders. Ik had altijd een smoes paraat. Ook van een man hier in de buurt – ik ben zijn mantelzorger – heb ik geld geleend. Dat ging om een paar tientjes. Verder bekostigde ik het gokken zelf. Behalve pokeren, gokte ik op gegeven moment ook op de uitslag van voetbalwedstrijden. Ik verloor af en toe een fors bedrag (paar honderd euro), maar soms won ik ineens €9000. Je moet geluk hebben.’ ‘Ik vond mezelf altijd heel goed in pokeren, door dat vertrouwen bleef mijn verslaving ook langer in stand. Het ging me primair niet eens om het geld, maar om de spanning, en de endorfine die je dan aanmaakt. Ik kon niet meer zonder. Mijn hele leven was erop gericht. Mijn ego was ook groot toen: gokken, blowen, een biefstukje ergens eten en daarna het Leidse Plein op. Lekker decadent doen. ‘Tijdens het pokeren en een paar drankjes achteraf voelde ik me opperbest, eenmaal dagen thuis voelde ik me doodongelukkig. En onzeker, over wie ik nu eigenlijk was.’

‘Onder druk van mijn toenmalige vriendin zocht ik hulp, om van mijn gok- en wietverslaving af te komen. Als ik om twee uur ’s middags nog niet geblowd had, begin ik te trillen. Het is geen jaren zeventig spul hè, maar veel sterker. Ook online gokken was tussen haar en mij in komen staan. Ik wilde haar niet kwijt, dus meldde ik me bij de kliniek. Jaren daarvoor had ik al ambulante hulp gehad. Na de eerste keer stopte ik twee jaar met blowen en roken. Gokken bleef ik doen, mocht van mezelf want ik blowde tenslotte niet meer. Bij de tweede keer dat ik ambulante hulp kreeg, viel ik al tijdens de behandeling terug.’ ‘Ambulante hulp krijg je 1 á 2 keer per week een uurtje, dat is een totaal andere ervaring dan een maand opname in een kliniek. Dan kan je het terrein niet af en ben je voortdurend in therapie. Dat is heel intensief: sporten, wandelen, en therapie, individueel en collectief, aan de hand van het Twaalfstappenplan. Dat plan helpt mij om zo goed als clean te blijven.’

‘Ik heb er moeite mee om altijd de discipline op te brengen om overal van af te blijven. Ik ben ook een paar keer teruggevallen, ondanks dat ik weet hoe heftig het ook voor anderen is. Mijn moeder die zich altijd zo veel zorgen over me maakt, mijn broer, huilend aan de telefoon. Herstel is keihard werken, tegen die stem in je hoofd ie zegt dat je best wel weer een jointje kunt opsteken of een spelletje poker kunt spelen. Je  bent nu toch fris van geest en scherp? Dan kan je heus wel een toernooitje aan. Aan dat stemmetje  heb ik een paar keer gehoor gegeven. Dan was er weer die spanning, maar ook die immense leegte daarna. Een vacuüm dat je met andere middelen probeert op te vullen. ‘ ‘Sinds de kliniek val ik nog maar kort terug. Dat komt doordat ik beter weet dan tevoren wat verslaving met me doet en met anderen. Ook ben ik ervan doordrongen dat ik alleen clean blijf als ik naar de meetings blijf gaan en stappen met mijn sponsor zet.’

‘Gokken is heel laagdrempelig, je kunt binnen vijf seconden online gokken. Ik heb me inmiddels vrijwel overal laten blokkeren ondertussen, en ik moet zeggen dat gokorganisaties dat ook respecteren. Ze laten me nergens meer spelen. In casino’s kan ik wel spelen, daar heb ik me niet laten blokkeren. Niet zozeer hopend op een grote klapper, maar dat deurtje heb ik open laten staan want als ik straks veel stress heb, of heel euforisch ben?’

‘Moeilijke vraag: ik kan natuurlijk zeggen dat ze je geen geld moeten geven of lenen, maar ik weet uit eigen ervaring hoe slim of doortrapt een verslaafde kan zijn. Bovendien gaat de vraag over wat mensen zouden moeten doen of laten voorbij aan de oorzaak van iemands verslaving. In mijn geval onzekerheid en obsessie: een is niet genoeg, duizend is niet teveel.’ Een half jaar geleden is mijn vooralsnog laatste relatie op de rotsen gelopen. Dat heeft vooral te maken met mijn verslaving, maar mijn vriendin heeft zelf ook problemen. Ze is in haar jeugd beschadigd. De stoornissen die ze toen opliep, uiten zich in angsten en eetproblemen. Na meerdere pogingen om onze relatie weer op de rails te krijgen, zijn we voorgoed uit elkaar gegaan. We “triggerden” elkaar op een verkeerde manier. En nu moet ik voor mezelf zorgen. Best heftig om mee te maken.’

‘Sinds ik gestopt ben met blowen en gokken, probeer ik positief naar de wereld te kijken. Dat lukt redelijk, hoewel mijn stemming nogal weersafhankelijk is. Mijn gemoedstoestand komt overeen met wie uit het weerhuisje komt: somber als het mannetje met de paraplu of vrolijk en optimistisch als het vrouwtje met de parasol.’ ‘Ik ben tevreden dat ik mijn HBO-studie Pedagogiek heb afgerond en daarin ook werk heb gevonden. Ik ben daarbij geïnspireerd en gemotiveerd door mijn echte vrienden. ‘ ‘Tijdens mijn opname in de kliniek realiseerde ik me dat ik voor altijd een verslaafd mens zal zijn. En dat ik mijn familie en vrienden die me vaker op mijn verslaving hebben aangesproken vaak teleurgesteld heb. Dat ze desondanks zijn gebleven, is mijn grote beloning.’